Τι είναι ο Προγραμματισμός/Σχεδιασμός του εκπαιδευτικού έργου σε επίπεδο σχολικής μονάδας; Βασικές διαστάσεις

Βασικό στάδιο στη διαδικασία της σχολικής μονάδας αποτελεί ο εκπαιδευτικός σχεδιασμός, διαδικασία κατά την οποία το σχολείο, αξιοποιώντας τη γνώση που παράγεται από την αποτίμηση του εκπαιδευτικού έργου, σχεδιάζει και υλοποιεί δράσεις, με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητάς του.

Ειδικότερα, ο όρος του «εκπαιδευτικού σχεδιασμού» ή του «σχεδιασμού βελτίωσης του εκπαιδευτικού έργου», αφορά ένα σύνολο συστηματικών, συλλογικών και συμμετοχικών διαδικασιών, οι οποίες οργανώνονται και αναπτύσσονται από τους ίδιους τους παράγοντες της σχολικής μονάδας και στις οποίες κεντρική θέση κατέχουν:

• Η επιλογή συγκεκριμένων δραστηριοτήτων για βελτίωση και ενίσχυση της ποιότητας συγκεκριμένων πτυχών της σχολικής πραγματικότητας.

• Η δραστηριοποίηση όλων των παραγόντων της εκπαιδευτικής κοινότητας για την υλοποίηση των σχεδίων δράσης.

• Η παρακολούθηση και η αποτίμηση της προόδου εφαρμογής των προγραμμάτων δράσης και της αποτελεσματικότητάς τους.

Ο εκπαιδευτικός σχεδιασμός δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μια επιπλέον δραστηριότητα την οποία θα πρέπει να αναπτύξει το σχολείο. Αντίθετα, προτείνεται ως ένας διαφορετικός τρόπος οργάνωσης και διαχείρισης της εκπαιδευτικής λειτουργίας, ως ένας μηχανισμός ενδυνάμωσης της σχολικής μονάδας και ως μια εξελικτική διαδικασία μάθησης, συνεργασίας, συμμετοχικής ευθύνης και αυτοβελτίωσης όλων των παραγόντων του σχολείου (εκπαιδευτικοί, μαθητές, γονείς, κοινότητα), προσφέροντας έναν τρόπο για αναγνώριση και αποτελεσματική διαχείριση των απαραίτητων αλλαγών για τη βελτίωση των σχολικών πρακτικών.

Ο Προγραμματισμός Σχολικής Μονάδας σύμφωνα με τα δεδομένα του ν. 4547/2018 θα γίνεται ως εξής:

 Θα ξεκινά με συζήτηση στον Σύλλογο Διδασκόντων για το θέμα που αυτός θεωρεί ότι πρέπει να δώσει προτεραιότητα. Στη συνέχεια  θα προσδιορίζονται  οι ανάγκες που προκύπτουν  σε σχέση με το θέμα αυτό.

Ενδεικτικά κάποια θέματα μπορεί να είναι:

Διδασκαλία

Αναλυτικά προγράμματα, ύλη, σχολικά εγχειρίδια, Νέα αρχή στα ΕΠΑΛ, διαφοροποιημένη διδασκαλία, ενισχυτική διδασκαλία, μαθησιακές δυσκολίες, υποστήριξη αναπληρωτών κ.ά

Παιδαγωγικά θέματα

Συγκρούσεις μαθητών,  συγκρούσεις εκπαιδευτικών και γονέων, επικοινωνία γονέων εκπαιδευτικών,σχολικός εκφοβισμός, σχολική αποτυχία,  κ.ά

Στη συνέχεια  θα γίνεται αίτημα στο ΠΕΚΕΣ.  Αυτό θα εξετάζει το αίτημα και θα προτείνει λύσεις.

Οι ανάγκες που θα προκύπτουν για τη βελτίωση ή επίλυση του  θέματος μπορεί να είναι: παρεμβάσεις και  σχετικές δράσεις, επιμόρφωση εκπαιδευτικών, γονέων,  κ.ά

Στη συζήτηση για τον προγραμματισμό θα συμμετέχουν και  δύο άλλα όργανα: στην αρχή το Σχολικό Συμβούλιο και κατά τη διάρκεια η ομάδα όμορων σχολείων.

Μετά και από αυτές τις συναντήσεις θα σχεδιάζεται ο τελικός προγραμματισμός της σχολικής μονάδας από τον Σύλλογο Διδασκόντων.

Συμμετοχή Σχολικού Συμβουλίου

Άρθρο 47 του ν.4547/2018

Προγραμματισμός και αποτίμηση του εκπαιδευτικού έργου των σχολικών μονάδων

1. Ο σύλλογος διδασκόντων κάθε σχολικής μονάδας, κατά την έναρξη κάθε σχολικού έτους, συνέρχεται και προγραμματίζει το εκπαιδευτικό έργο για το τρέχον σχολικό έτος, λαμβάνοντας υπόψη την έκθεση αποτίμησης του προηγούμενου σχολικού έτους, καθώς και τις απόψεις του σχολικού συμβουλίου για θέματα που εντάσσονται στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του, το οποίο οφείλει να έχει προηγουμένως συγκληθεί για αυτό το λόγο. Στη συνεδρίαση αυτή ο σύλλογος διδασκόντων μπορεί να καλεί στελέχη του ΠΕ.Κ.Ε.Σ., του Κ.Ε.Σ.Υ. και του Κ.Ε.Α., καθώς και μέλη Δ.Ε.Π. των Α.Ε.Ι., των Ερευνητικών Κέντρων και άλλων εποπτευόμενων από το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων φορέων.

3. Στο τέλος κάθε σχολικού έτους, ο σύλλογος διδασκόντων, λαμβάνοντας υπόψη του και τις απόψεις του σχολικού συμβουλίου για θέματα που εντάσσονται στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του, το οποίο οφείλει να έχει προηγουμένως συγκληθεί για αυτό το λόγο, προβαίνει σε αποτίμηση της υλοποίησης του προγραμματισμού και συντάσσει σχετική έκθεση, ως προς τα εξής:

α) την επίτευξη των στόχων που είχαν τεθεί στο πρόγραμμα δράσης,

β) τις δυσκολίες και τα προβλήματα που έχουν αντιμετωπιστεί κατά την υλοποίηση αυτών των εκπαιδευτικών στόχων,

γ) τις προτάσεις βελτίωσης για το επόμενο σχολικό έτος.

Συμμετοχή Ομάδας  Όμορων Σχολείων

Άρθρο 48 του ν.4547/2018

Οι εκπρόσωποι των σχολικών ομάδων της συνεργαζόμενης ομάδας σχολείων πραγματοποιούν τρεις (3) τουλάχιστον συσκέψεις στη διάρκεια του σχολικού έτους, κατά τις οποίες ανταλλάσσουν ιδέες, προτάσεις και προβληματισμούς γύρω από την ανάπτυξη πρωτοβουλιών και δράσεων για την επίλυση παιδαγωγικών ζητημάτων, με επίκεντρο τη διαδικασία του προγραμματισμού του εκπαιδευτικού έργου ως εξής:

α) κατά τη διάρκεια της διαδικασίας καθορισμού και περιγραφής των επιδιωκόμενων στόχων του προγραμματισμού του εκπαιδευτικού έργου κάθε σχολικής μονάδας, τους οποίους θέτει κάθε σύλλογος διδασκόντων για το σχολικό έτος, ώστε να δημιουργηθεί γόνιμος διάλογος για τις προτεραιότητες, τις ιεραρχήσεις, τα κοινά πεδία επιδιώξεων και τους εντοπισμούς συμπτώσεων ή διαφοροποιήσεων,

β) στο μέσο της σχολικής χρονιάς, με σκοπό την αποτίμηση της πορείας υλοποίησης των στόχων του προγραμματισμού και την ανταλλαγή σχετικών απόψεων,

γ) στο τέλος της σχολικής χρονιάς, ύστερα από την ολοκλήρωση της αποτίμησης του εκπαιδευτικού έργου κάθε σχολικής μονάδας και την αποστολή της σχετικής έκθεσης στο ΠΕ.Κ.Ε.Σ.