Όπως νιώθουμε μέσα μας, έτσι φερόμαστε και στους άλλους

 

Η συμπεριφορά μας είναι ο καθρέφτης της ψυχής μας. Αντικατοπτρίζει όλα όσα έχουμε μέσα μας, όλα όσα νιώθουμε. Και ό,τι κουβαλάμε μέσα μας βρίσκει τρόπο να φανερωθεί. Κάθε λέξη που ξεστομίζουμε, κάθε μας κίνηση, κάθε ματιά, γίνεται μικρό παράθυρο που ανοίγει προς τον εσωτερικό μας κόσμο.

Τα συναισθήματα που κουβαλάμε – χαρές, φόβοι, απογοητεύσεις, άγχη, επιθυμίες – ξεδιπλώνονται μέσα στις σχέσεις μας. Άλλοτε μέσα από την τρυφερότητα και τη φροντίδα, άλλοτε μέσα από θυμό ή απομάκρυνση, αφήνουμε να φανεί ποιοι είμαστε, τι νιώθουμε, τι αναζητούμε.

Τίποτα στη συμπεριφορά μας δεν είναι τυχαίο. Είναι ο καθρέφτης της ψυχής μας. Μια αθόρυβη αφήγηση που μας συνοδεύει σε κάθε μας βήμα. Και αν μάθουμε να την ακούμε, ίσως καταφέρουμε να γνωρίσουμε πιο βαθιά τον εαυτό μας και να καταλάβουμε καλύτερα τους ανθρώπους γύρω μας, αλλά και τις σχέσεις που χτίζουμε μαζί τους.

1. Η αντίφαση της “αγάπης”: Τα συναισθηματικά φορτία που ξεσπάνε στους δικούς μας

Σε ποιους βγάζουμε συνήθως  όλα τα καλά και τα κακά που έχουμε μέσα μας; Στους πιο κοντινούς τους ανθρώπους. Αυτούς που θεωρούμε δεδομένους.

Οι Ψυχολόγοι λένε ότι οι άνθρωποι ξεσπάμε σε αυτούς που αγαπάμε. Στους ξένους είμαστε τύπος και υπογραμμός. Βγάζουμε τον άσχημο, επικριτικό και κακό εαυτό μας επειδή νιώθουμε ότι αυτοί δε θα φύγουν ποτέ. Επειδή νιώθουμε ότι μπορούμε να το κάνουμε χωρίς συνέπειες. Μα πόσο ειλικρινές είναι να μιλάμε για αγάπη, όταν με κάθε μας θυμό πληγώνουμε εκείνους που ισχυριζόμαστε ότι αγαπάμε; Η αγάπη δεν συμβαδίζει με την κακοποιητική συμπεριφορά.

Δηλαδή ένας γιος ή μια κόρη που βγάζει θυμό εναντίον των γονιών, μιλώντας τους επικριτικά και άσχημα ή σε μεγαλύτερη ηλικία κόβοντας την επικοινωνία μαζί τους, για να τους στενοχωρεί και να τους κάνει να ανησυχούν, πώς ακριβώς τους αγαπάει;

2. Ο θυμός και τα κρυμμένα βάρη: Τα συναισθηματικά φορτία που βγαίνουν στις σχέσεις

Ο θυμός που ξεσπάει σε γονείς, παιδιά ή κοντινούς ανθρώπους, σπάνια αφορά πραγματικά τις μεταξύ τους διαφωνίες. Ο άγριος θυμός που βγαίνει από τους γονείς στα παιδιά, δεν έχει να κάνει με την αταξία ή το λάθος του παιδιού, γιατί απλά θα το έβαζαν τιμωρία. Και αντίστοιχα ο θυμός από τα παιδιά προς τους γονείς δεν έχει να κάνει με την ασυμφωνία τους σε κάποιο ζήτημα ή τη μη αποδοχή της άποψης των γονιών ή ενδεχομένως κάποιο λάθος τους, διότι αν ήταν αυτός ο λόγος, θα το συζητούσαν και θα προσπαθούσαν να βρουν μια λύση  ή θα απέφευγαν συζητήσεις σε θέματα που δεν συμφωνούν. Αυτές οι αντιδράσεις έχουν να κάνουν με όλα όσα κουβαλάει μέσα του ο κάθε γονιός ή ο κάθε γιος ή κόρη. Είναι θυμός που γεννήθηκε αλλού: σε απογοητεύσεις, σε φόβους, σε αποτυχημένα όνειρα. Είναι ο καθρέφτης μιας ψυχής που κουβαλάει βάρη και βρίσκει τον πιο εύκολο στόχο – τον άνθρωπο που θα μείνει. Συνήθως είναι αποτέλεσμα άλλων πιέσεων: ανασφάλεια για την εμφάνιση, άγχος δουλειάς ή σπουδών, προβληματικές σχέσεις, θέματα υγείας, οικονομικές δυσκολίες, μη επίτευξη στόχων, κακός ψυχισμός, ακόμη και τραύματα από απόρριψη ή και bullying από συμμαθητές, συμφοιτητές ή συναδέλφους… και τόσα άλλα.

3. Από το τυχαίο στο επαναλαμβανόμενο: Όταν οι μικρές εντάσεις γίνονται συνήθεια

Όλοι μπορεί να ξεσπάσουμε στιγμιαία και με άσκημο τρόπο. Όταν όμως οι συμπεριφορές αυτές επαναλαμβάνονται, παύουν να είναι αδυναμία στιγμής και μετατρέπονται σε κακοποιητική συμπεριφορά.

Επικρίσεις, ειρωνείες, συνεχείς συγκρίσεις και μονόλογοι που γυρίζουν πάντα στον ίδιο τον “θύτη”, πνίγουν τον άλλον. Τα άτομα με τέτοια συμπεριφορά, φέρνουν συνέχεια τον εαυτό τους ως παράδειγμα σε κάθε συζήτηση και σε κάνουν να νιώθεις άσχημα, επειδή εσύ δεν πέρασες ή δεν περνάς δήθεν όσα πέρασαν. Κάνουν έναν τεράστιο μονόλογο με τον εαυτό τους, στην ουσία θέλουν να τα πουν αυτά για να παρηγορήσουν τον εαυτό τους για τα λάθη τους και για να σε κάνουν νιώθεις τύψεις και να τους δικαιολογείς για κάθε φορά που σου φέρθηκαν άσχημα ή που φέρθηκαν άσχημα γενικά στη ζωή τους.

4. Πίσω από τον εγωισμό και τη χειριστικότητα: Η αλήθεια πίσω από τις χειριστικές συμπεριφορές

Υπάρχουν άνθρωποι με τόσο μεγάλο εγωισμό ή και κακία μέσα τους, που ακούνε όχι για να καταλάβουν, αλλά μόνο για να σου απαντήσουν και να επιδείξουν την “εξυπνάδα” τους. Στο τέλος όλα καταλήγουν πάλι στον εαυτό τους, στις εμπειρίες τους και στο πώς θα έκαναν εκείνοι τα πάντα καλύτερα, πιο έξυπνα, πιο σωστά. Ο καθένας όμως κουβαλάει τις δικές του δυσκολίες και εμπειρίες και κανείς δεν έχει το δικαίωμα να τις υποβαθμίζει ή να τις γελοιοποιεί, μόνο και μόνο επειδή ίσως έχει περάσει κάτι χειρότερο.

Ο εγωιστής και κακός άνθρωπος δεν αναγνωρίζει τα λάθη του. Αναζητά διαρκώς έλεγχο, επιβεβαίωση και εξουσία πάνω στις αδυναμίες των άλλων. Συχνά κρύβει αυτήν την ανάγκη πίσω από μάσκες αγάπης και αφοσίωσης, όμως στην πραγματικότητα προσπαθεί να ελέγξει και να χειραγωγήσει τους γύρω του. Χρησιμοποιεί ενοχές και τύψεις σαν όπλα, εκμεταλλευόμενος την αδυναμία και την ευαισθησία εκείνων που του δείχνουν εμπιστοσύνη.

Αντιμετωπίζει τις σχέσεις σαν πεδίο ιδιοκτησίας. Θέλει αποκλειστικότητα, απαιτεί συνεχή προσοχή και πείθει τον άλλον ότι “είναι ο καλύτερος γι’ αυτόν”, ότι “τον αγαπάει περισσότερο από όλους”. Κι έτσι σιγά σιγά υφαίνει ένα δίχτυ ελέγχου γύρω του.

Όμως όσα κουβαλάει μέσα του ο καθένας είναι θέμα που ο ίδιος θα πρέπει να το λύσει ίσως και με τη βοήθεια κάποιου ειδικού. Άλλοι νιώθουν αποτυχημένοι και πιεσμένοι στα οικονομικά τους, άλλοι πιεσμένοι από το χρόνο, άλλοι από τις αποτυχημένες σχέσεις, άλλοι νιώθουν παγιδευμένοι και άλλοι ότι για όλα φταίει η μοίρα και η κακή τους τύχη ή οι γονείς τους.

Όλα αυτά, αν δεν τα δουλέψει κανείς, γίνονται δηλητήριο. Και το δηλητήριο πάντα βρίσκει διέξοδο: μέσα από λόγια σκληρά, ειρωνείες, επικρίσεις, καχυποψία. Προσπαθούν να σε φέρουν στα μέτρα τους, να σε κάνουν όπως θέλουν αυτοί να είσαι, για να νιώθουν καλά και ασφαλείς.

Μιλάνε για φιλίες κι αισθήματα, ενώ κατά βάθος τους ενδιαφέρει τι θα κερδίσουν από τη σχέση αυτή και πώς μπορεί να τους χρησιμέψει ο άλλος, για να πετύχουν κάτι που θέλουν. Ακόμα και όταν προσφέρουν, το κάνουν περισσότερο για να δικαιώσουν τον εαυτό τους. Για να λένε μέσα τους “είμαι καλός άνθρωπος” και να διώχνουν τις τύψεις τους.

5. Όταν η αλλαγή πρέπει να ξεκινήσει από εμάς: Γιατί δεν μπορούμε να αλλάξουμε όσους δεν θέλουν να αλλάξουν

Δύσκολα αλλάζει ένας άνθρωπος που δεν αναγνωρίζει κανένα πρόβλημα στη στάση και στα λόγια του. Στην αρχή ίσως προσπαθήσεις να αγνοήσεις κάποιες συμπεριφορές, μα όσο περνά ο καιρός, αυτές συσσωρεύονται και σε βαραίνουν. Η συζήτηση μαζί του μοιάζει αδιέξοδη. Δε θα βρεις ποτέ πραγματική δικαίωση, ούτε θα ακούσεις μια ειλικρινή συγγνώμη. Κι αν κάποτε την λάβεις, θα αντιληφθείς γρήγορα ότι δεν ήταν γνήσια, αλλά ένα μέσο για να επιτευχθεί ο πραγματικός του στόχος: να μη σε χάσει.

6. Όρια και απόσταση για υγιείς σχέσεις: Η ελευθερία του “μακριά και αγαπημένοι”

Κι έρχεται η στιγμή που πρέπει να σταθείς απέναντι στο δίλημμα: να χαθείς μέσα στον άλλον ή να προστατέψεις τον εαυτό σου. Η λύση δεν είναι πάντα να κόβεις τους δεσμούς. Πολλές φορές είναι η αλλαγή του τρόπου που σχετίζεσαι.

Να μάθεις να αγαπάς διαφορετικά. Να βάζεις όρια, να κρατάς αποστάσεις εκεί που χρειάζεται, χωρίς να σβήνεις την αγάπη. Ιδιαίτερα αν πρόκειται για το ενήλικο παιδί σου ή το γονιό σου. Η απόσταση αυτή δεν σημαίνει ρήξη, αλλά προστασία. Απόσταση δεν σημαίνει εγκατάλειψη. Σημαίνει ανάσα. Είναι το “ένα βήμα πίσω” που δίνει χώρο στην ψυχή σου να αναπνεύσει και στη σχέση να σταθεί σε πιο σταθερό έδαφος. Μια απόσταση που κρατάει τη σχέση ζωντανή, αλλά χωρίς να την αφήνει να σε τραυματίζει ξανά και ξανά.

Γιατί ακόμη κι όταν πονάμε, οι δεσμοί με τους δικούς μας ανθρώπους δεν παύουν να είναι δεσμοί αίματος και καρδιάς. Γιατί η αληθινή αγάπη δεν σβήνει με δυσκολίες. Μαθαίνει απλώς να βρίσκει νέους δρόμους για να υπάρχει. Δρόμους που χωράνε σεβασμό, ηρεμία και ισορροπία.

Δρ. Ράνια Χιουρέα

Δημοσιεύτηκε από chiourea.gr στο ΑΥΤΟΒΕΛΤΙΩΣΗ / ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΖΩΗ

Διαβάστε επίσης:

·        Αποξένωση ή Επανασύνδεση: Τι αξίζει περισσότερο — η σχέση με τους γονείς ή η απόσταση;

·        Η μελαγχολία των 60... η γαλήνη των 70... και η ευτυχία του «έως τώρα»!

·        Οι ευτυχισμένοι άνθρωποι ποτέ δεν σχολιάζουν τους άλλους

·        5+1 λόγοι που ο θυμός δεν είναι η σωστή επιλογή

·        Όταν συγχωρείς κάποιον, γαληνεύεις. Κάνεις χάρη σ’ εσένα και όχι σ’ εκείνον

·        Η σημασία της συγχώρεσης και τα οφέλη της στην ψυχολογία μας

·        Δεν αξίζει να κρατάμε κακία! 12 βήματα για να το καταφέρουμε

·        Όταν κάποιος μας φέρεται άδικα, δεν είναι ευτυχισμένος ούτε ο ίδιος

·        Η συγχώρεση είναι η επιλογή του ευφυούς ανθρώπου

·        Θυμός, ζήλεια, πίκρα, απογοήτευση: Πώς να ελέγχετε τα αρνητικά συναισθήματα

·        ΛΕΚΤΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ: Η τιμωρία του άλλου διαμέσου της σιωπής

·        Μην κρίνεις τους ανθρώπους αν δεν ξέρεις σε τι μάχες πολεμάνε…

·        Να εκτιμάτε τους ανθρώπους όσο τους έχετε δίπλα σας και όχι όταν τους χάνετε

·        Μαλώνουμε με όσους αγαπάμε πιο πολύ

·        8 Συνήθειες που έχουν οι Δυστυχισμένοι Άνθρωποι και ΠΩΣ να τις Αποφύγετε

·        Κάθε φορά που εντυπωσιάζεις, αποκτάς κι έναν εχθρό. Για να είσαι δημοφιλής πρέπει να είσαι μετριότητα

·        Νιώθεις χάλια; Αυτοί είναι οι 10 τρόποι για να γίνεις πιο χαρούμενος άνθρωπος!

·        Απλές συμβουλές για να ζήσετε τη ζωή σας όσο καλύτερα γίνεται